Musique Pour Les Mouvements no.14 en mijn liefde voor China

Cover van de presentatie van mijn rondreis door China in 2011 [klik om te vergroten]

China heeft al heel lang mijn hart gestolen… even terug in de tijd:
Toen ik in 1962 voor het eindexamen Gymnasium zakte, was dat in meerdere opzichten een dreun: ik zou samen met Klaaske naar Amsterdam om te studeren, ik moest nog een jaar op school zitten, daarna moest ik vanwege mijn leeftijd in militaire dienst … Whamm!!
Toen heb ik voor het eerst van m’n leven gemerkt dat je geholpen wordt – hoewel dat nog niet bewust tot me doordrong. Zo was er de geschiedenisleraar, die me de ruimte bood in dat ‘verloren jaar’ mijn eigen interesse te volgen (dat kende je gewoon niet…). Ik besloot een werkstuk over de geschiedenis van China te maken, met nadruk op poĂ«zie en filosofie. Ik leefde me helemaal uit en maakte op groot papier zorgvuldig opgebouwde schema’s van de tijdlijn en de personages.
Waar die interesse in China vandaan kwam, weet ik niet meer. Wel hadden we – ik was toen een jaar of 10 – een korte tijd een stuurman op kamers, die me probeerde te vermaken met zeemansverhalen over zijn reizen naar China. Maar of dĂĄt nu mijn interesse voedde…

Vijftig jaar later, in augustus 2010, zette ik voor het eerst voet op Chinese bodem.
Samen met zen-vriendin Diana Roffel reisde ik met ons Djoser gezelschap eerst met de TranssiberiĂ« Express naar MongoliĂ«, voor een tiendaagse trektocht door de steppen. Na afloop ging het richting Beijing. Toen zag ik vanuit de trein een serie van die onwaarschijnlijk hoge woontorens staan, die je in het nieuwe China overal tegenkomt, ergens midden op een uitgestrekte vlakte – mijn eerste impressie.

Beijing smaakte naar mĂ©Ă©r… Een jaar later maakte ik, met ander Djoser gezelschap, een rondreis door China van 4 weken, vanaf Beijing met een grote boog naar Hong Kong (zie kaart).

[klik om te vergroten]

Wat me tijdens m’n reis al opviel, was wat een ongelofelijke magie er voor mij van het land uitging. Die betrof zowel de mensen, de cultuur als de natuur – en lag eigenlijk in elk detail verscholen … óók in de energie die ik er voelde.

Nu ik de VPRO-serie Door het hart van China van Ruben Terlou volg, komt dat gevoel weer bij me boven, ook omdat ik bij hem eenzelfde engagement proef (zoals hij de taal beheerst…).
Misschien is het wel daarom – in combinatie met het onderwerp en de schokkende beelden die vertoond werden – dat de aflevering van 11 februari: De K-straat (waarin Terlou ernstig zieke kankerpatiĂ«nten volgt die in een straat vol goedkope hotels naast het ziekenhuis van Changsha wachten op hun behandeling) zo’n diepe indruk op me gemaakt heeft. Ik was er echt kapot van.
Ik probeerde het gisteren tijdens ons huiskamer-zen ter sprake te brengen. Dat is niet makkelijk. Ik heb me daar achteraf op bezonnen en schreef de volgende reflectie:

Gesprek over het lijden dat we zien

Je weet dat de wereld een beroep op je doet, maar je kunt je er niet voor openen.
Wat kun je doen, vroeg iemand.
Je kunt je door jezelf laten verrassen, wachten tot dat moment opbloeit dat er ruimte komt voor iets of iemand anders – zoals een ander zei: totdat er een plek in je hart vrijkomt, en die mens, of dat gebeuren, tot je eigen verrassing er mag zijn, gekoesterd wordt als een oude bekende, een geliefde, als een stuk van jezelf.
We weten allemaal dat je dat niet kunt forceren, door ‘liefdevol’ te zijn of zo, het wordt uit de nood geboren – die noodzaak, daar gaat het om, dat die tot je doordringt. En dat is niet achteraf, als een pluim op je hoed, maar die noodzaak is vooraf, die was er altijd al en wachtte op je om gezien te worden.

Ook bij het shaken draait het om ons vermogen tot resonantie: meegaan met wat er gebeurt.
We hoorden weer een pianostuk van Gurdjieff | De Hartmann, vertolkt door de onovertroffen Alain Kremski – deze keer Musique Pour Les Mouvements no.14

Gestrand

Strand van Texel overdag
[klik om te vergroten]

In de de vroege morgen van de nacht van donderdag op vrijdag 9 februari j.l., rond vijf uur, verliet ik ons zomerhuisje op Landal Sluftervallei (het klinkt als het begin van een opsporingsbericht… ), om na een week verblijf op Texel ‘fysiek’ contact te maken met de zee – daar was het nog niet van gekomen. Ik voelde een grote gedrevenheid in me, ik ‘wist’ dat ik het doen moest.
Ik trok m’n dubbellaags Berghaus regenjasje aan, met daaronder een dikke katoenen trui en twee T-shirts. Verder een corduroy broek met maillot en over m’n ijsmuts een warme pet. Plus zaklantaarn en iPhone. Dat moest voldoende zijn.

Niet ver van ons huisje is een goed begaanbare pad door de duinen. Het bleek in het donker enigszins op te lichten, dus ik hoefde m’n kleine led zaklantaarn niet te gebruiken. Maar voor de zekerheid zette ik m’n voeten zo zorgvuldig mogelijk neer. Intussen hielden de twee lichtbundels van de Vuurtoren Texel me elke tien seconden gezelschap, waardoor de omgeving telkens in een flits even belicht werd. Zo bereikte ik na een halfuur de duinovergang.
Mijn idee was om via het strand naar de volgende (‘officiĂ«le’) duinovergang Krimweg te lopen, waar een goede weg met fietspad naartoe leidt.
Op het strand aangekomen zag ik in de verte het donkere vlak van de zee door de lichtbundels van de vuurtoren telkens even zichtbaar worden, het was eb. Ik liep blindelings af op waar ik de vloedlijn vermoedde en had het geluk geen zwin tegen te komen. Toen stond ik op het strand der zee… Maar er was geen engel die mij ‘verborgenheden meedeelde’, zoals aan Johannes op Patmos … ijlings moest ik me terugtrekken voor het opkomende tij.

Het was koud. Ik besloot direct m’n bestemming, de volgende duinovergang, op te zoeken. Maar nauwelijks op weg, wist ik me plotseling afgesneden van m’n aanlooproute en drong tegelijk tot me door dat ik de volgende overgang, Ă©Ă©n kilometer verderop, wel eens moeilijk zou kunnen vinden. De schrik sloeg toe…
Ik troostte me met de gedachte dat het een route was die ik al vele malen had gelopen en dat ik de afstand om en nabij zou kunnen inschatten.
Automatisch liep ik schuin richting duinenrij, daartoe mede gedwongen door zwins die nu en dan opdoken, maar zorgde ervoor op harde ondergrond te blijven. Gelukkig was er nog wat licht aan de hemel van het maansikkeltje, waardoor, als je goed keek, de duinenrij enigszins tegen de lucht afstak. Toch werden de kou en de beklemming steeds groter, als ik hier maar weg kon komen… Schuilen tegen de duinenrij was er niet bij, de wind joeg recht langs het strand.
Toen ik een knik in de duinenrij zag – ik wist het niet meer, het leek me wel wat vroeg … of was ik er al voorbij? – liep ik erheen … en stond even later naast een strandpaal met nummer 28. Met m’n rug tegen de paal zette ik m’n iPhone aan en zag dat duinovergang Krimweg, met Strandpaviljoen Paal 28, vlakbij moest zijn. Even later zag ik het gedimde licht van het paviljoen op het duin. Gered!

Toen was het nog een heel stuk terug over de Krimweg en dan nog door het park. Weliswaar voelde ik me opgelucht, maar allesbehalve kiplekker, er was alleen maar die weg die afgelegd moest worden… Thuisgekomen trok ik m’n doorweekte kleren uit en dook in het bad dat het huisje godzijdank rijk is. Maar de volgende ochtend kwam de ontregeling: uitputting, spierpijn en maagpijn. De kou en de spanning waren teveel geweest.

Nu is er de rust van het bijkomen … en het uitvinden wat je lijf, je maag aangenaam vindt. Heerlijk, je mag gewoon weer opnieuw beginnen…

Als toegift Dhafer Youssef – die ik afgelopen jaar in het Concertgebouw zag – met ‘Delightfully Odd’.

Ketil Bjornstad and David Darling – ‘The River IV’

In onze huiskamergroep hoorden we afgelopen woensdag de zeer welluidende klanken van de ‘The River’ van Ketil Bjornstad en David Darling – deel IV uit deze suite voor cello en piano, ‘het meest turbulente’, zoals ons gezegd wordt.

Zoals gebruikelijk bij muzikale uploads naar YouTube, krijg je daarbij een afbeelding te zien die volgens de maker van de video de stemming van de muziek weergeeft – in dit geval het schilderij ‘Notre-Dame De Paris, L’Inondation’ van de Franse impressionist Maximilien Luce (1858-1941), dat een beeld geeft van de overstroming van de Seine in januari 1910.

Maar er zijn ook heel wat videomakers voor wie de muziek juist dient als achtergrond voor de (film)beelden die ze prominent willen laten zien. Toen ik YouTube doorzocht op de naam van onze cellist David Darling, kwam ik daar twee prachtige voorbeelden van tegen. En de muziek is ook nog de moeite waard!

Bekijk eerst de betoverende tijdsopnamen van wentelende sterrenhemels rond de rondtollende, speurende torens van een sterrenwacht. Intussen zingt Darling’s cello in ‘Prayer And Word’, van het album Cello Blue, en horen we de kosmische geluiden van ‘Planet Earth’.
Bekijk deze video rechtstreeks in YouTube en vergeet vooral niet op het symbool ‘Volledig scherm’ te klikken!

Dan deze video van Celloblue Morning, eveneens van David Darling.
We zien een beeld van een bos dat staat te dromen in de ochtendnevel. Maar is het een statisch beeld? Of toch een tijdsopname, waarin we de nevel zachtjes rond de boomstammen zien dansen?
Wie weet geeft het 28″ scherm van een iMac hier uitsluitsel 😁
Intussen mengen de klanken van Darling’s cello zich langzaam met de geluiden van het bos…