Dat je die plek heiligt…

Lunch van de ‘huiskamergroep’ in de Landmarkt, 14 augustus j.l.

In zijn toespraak ‘Een oude belofte’, van 20 december 1992 in Huissen, stelt Maarten Houtman de vraag “of in dat bezige leven van ons, waarin zich al veel meer aandient dan je aankunt, voor jou plek gemaakt is voor dat andere, waarin het eigenlijk ingebed is, maar wat je zo vaak vergeet.”
En hij vervolgt dan:

Kunnen we dat zo diep beseffen, dat we kunnen zien
dat de oefeningen die we doen ons kunnen helpen
om dat diepe besef levend te houden,
midden tussen het staccato-ritme van je leven –
ook mensen met een uitkering zijn daaraan blootgesteld.

Daar is bijgekomen dat we ook nog blootgesteld worden
aan het staccato van het spirituele leven, new age,
al die therapieĂ«n – en er zullen er nog meer komen,
nóg meer verfijningen 
 en er is niemand in de hele wereld
die zich bezorgd maakt over jouw totaal.

Dus je moet die zorg zelf op je nemen, je moet beseffen:
dĂĄĂĄr moet ik voor zorgen, en als het kan voor mijn naaste.
Mijn naaste die óók in de staccato-wereld voort moet,
ook al doet hij het niet van harte, maar hij moet voort –
en hij heeft behoefte aan een plek waar hij gewoon zijn mag,
waar van hem niets gevraagd wordt, dan: wees daar nu maar


En misschien komt er een vraag in je op, of een vermoeden,
en dan heeft een ander daar een plek voor geschapen –
meestal is het een vrouw die dat doet.
Maar in diepere zin is het het vrouwelijke in onszelf,
óók in de man, waar aan geappelleerd wordt.

Dat je die plek heiligt – dat meen ik heel oprecht: heiligt,
dat je ziet dat dat nodiger is dan wat ook.
Want we leven dan wel in een samenleving
waar de basisbehoeften voor een groot deel vervuld zijn,
maar deze, vergeten plek, moeten we zelf beschermen.

Als shake muziek bij het verglijden van de tijd, het nummer Jaw, van het befaamde album Madar, van Jan Garbarek, Anouar Brahem en Shaukat Hussain, in een tabla-solo van de laatste.
Maar let vooral ook op de klaaglijke zang van de tempura, die het continuo van de uitgestrektheid vertolkt –terwijl de tabla onze oren vervult met de dansende beweging van het leven.
Heel spirituele muziek…

Le Train BLEU – Rabih Abou-Khalil | met Kerstgedachte

Le Train Bleu, een Wijzen-uit-het-Oosters liedje van de Libanese oud speler en componist Rabih Abou-Khalil, in een filmpje met – uiteraard – veel woestijn Ă©n fraaie portretstudies van kamelen.
Speciaal voor deze Kerstnacht.

Maar daar hoort natuurlijk ook iets stichtelijks bij, zo van ‘Alle Menschen werden BrĂŒder’ of het ‘fraternité’ van de Franse Republiek – waar Bas Heijne zo pas nog een beschouwing aan wijdde in de NRC.
Mijn keuze is, uit Meditaties van J.Krishnamurti, no. 47:

“Zodra je de basis hebt gelegd van deugdzaamheid, wat orde in relaties betekent, ontstaat die vorm van liefde en sterven die alle leven omvat. Dan wordt de geest buitengewoon stil; van nature stil en niet door onderdrukking, discipline en dwang. Het is een stilte die oneindig rijk is.
Elk woord, elke beschrijving is verder nutteloos. De geest vraagt niet langer naar het absolute; het heeft geen zin, want in die stilte is dat wat is. De totaliteit daarvan is de gelukzaligheid van meditatie.”

Als eigen bijdrage mijn variatie op de Ster van Bethlehem, gefotografeerd op mijn balkonnetje in de nacht van 22/23 december j.l.:

[klik om te vergroten]

Als toegift de trailer van Blue Maqams, met vier topmusici, waaronder natuurlijk Anouar Brahem, onze oud speler uit TunesiĂ« – waarmee ECM Records en producer Manfred Eichner nog eens hun grote kunnen bewijzen (met prachtige scĂšnes langs de Seine):

Prijs de nacht eer het dag is

Als het zingt vanbinnen
weet je dat alles goed is
dat er nog steeds een god is
die liefdevol over ons waakt
dat je geliefde in diepe slaap is.

Het is de stilte die rondzingt
met de stem van oneindigheid
het ruisen van de sterrenstelsels –
eerst is er het pure gewaarzijn
dan komt het waarnemen erbij.

Als de dag valt de verdoolde zielen
een schim die onder bij de lift staat
een man probeert met je te praten
jij die nog in bed ligt, weer buiten
een snuiter met rugzakje en phone.

De wereld lijkt zo intens verlaten
met kerstlichtjes rond de balkons
de boom in de hal met de kaarten –
de mijne heb ik er maar bij gestopt
als deelnemer tegen wil en dank.

[klik om te vergroten]



Brandt Brauer FrickMiami Theme, feat. Erika Janunger | sHAKE v/d week

Î Ï‰ÎłÏ‰ÎœÎŻÏƒÎčÎż | Rare jongens, die Grieken

sHAKE v/d week, met dank aan Aloys:

Juli 1966 stapten Klaaske en ik met twee uitpuilende linnen rugzakken en een heleboel plastic tasjes op de trein naar Griekenland, voor een huwelijksreis van 1œ maand.
We hadden het plan onze klassieke opleiding daar te verzilveren, we konden toen nog niet bevroeden welk hachelijk avontuur ons te wachten zou staan…

Na achtenveertig uur in de trein, diagonaalsgewijs door Europa, kwamen we dan uiteindelijk in Î‘ÎžÎźÎœÎ± aan en zochten daar ons hotel op in hartje Centrum, vlak om de hoek van het Omonia Plein.
Het was 40° in de schaduw. Ik nam aan dat de temperatuur bij het land hoorde en niets belette mij direct de Akropolis op te stormen, die we vlak boven ons zagen liggen. Arme Klaaske kwam puffend en zwetend – hoewel, dat kĂłn ze juist niet… – achter me aan…

Vijf dagen later waren we, op weg naar de Peloponnesos, via de haven van Piraeus op het eilandje Moni beland, 10 minuten varen van Aegina. Maar precies in die schijnbare comfort zone ontdekte ik dat ik m’n paspoort kwijt was …
Crisis… Reconstruerend moest het op de bank in Athene zijn blijven liggen, waar we geld gewisseld hadden.
Ik ondernam noodgedwongen een solotrip naar Athene, terug naar de bank… En ja, bij eerste navraag snelde een bezorgde bankbediende me al tegemoet, mĂ©t m’n paspoort. Een loden last viel van me af…
Toen weer terug naar Klaaske, die alleen daar op dat eilandje was achtergebleven. Ook een avontuur op zich. Temeer daar ze daar min of meer belaagd werd door de Griek die ons met zijn jacht een lift had gegeven vanaf Aegina, toen we daar op de heenweg de dagboot hadden gemist.
Niet echt een comfortabel begin voor zo’n eerste trip met z’n tweeĂ«n…

Maar in wat voor een wereld waren we eigenlijk beland? Waar we het ‘hartland van de Westerse cultuur’ verwacht hadden, waar Heinrich Schliemann met zijn schepje nog het oude Troje had blootgelegd (ook al heette dat dan nu weer ‘Turkije’), troffen we de vervallen zuilen van de tempel van Zeus en de beschaafde opgravingen van Olympia aan. Niet echt opwindend…
Eigenlijk waren we in een uithoek van Europa beland – ook al was zij dan juist de maagd die aan Zeus ontkomen was… Het ‘Grieks’ had, op de lettertekens na, weinig van doen met de oude taal die wij zo moeizaam verworven hadden. En de ‘Grieken’ bleken, in de verwarring van de volksverhuizingen, niet de afstammelingen te zijn van Sophocles en Themistocles… Wel een gastvrij volk, daar niet van. Ook al vonden we het schokkend dat ze er een sport van maakten hun drinkglazen op de vloer van taveernes kapot te gooien…

Toen ik vijftig jaar later Zuid-ItaliĂ« en SiciliĂ« bezocht, voelde de antieke wereld daar juist heel dichtbij… Niet alleen in PompeĂŻ, maar met name in de Griekse diaspora van het Zuiden. Daar waren niet alleen de tempels en amfitheaters nog wĂ©l in tact, daar bracht de ‘Tombe van de duiker’ de mysteriĂ«n van Pythagoras zelfs voelbaar nabij.

Tombe van de Duiker – Paestum (Z-ItaliĂ«), 480 v.C.
[klik om te vergroten]

En er was natuurlijk ‘de toestand in de wereld’…
Nog maar drie jaar ervoor had ik in mijn kazerne in Seedorf, aan de Oost-Duitse grens, de Cubaanse rakettencrisis meegemaakt. Terwijl Griekenland – wat toen nog even rustig kon dromen – nog geen jaar na ons verblijf verscheurd zou worden door ‘een links complot’, gevolgd door de kolonelscoup en de vlucht van de koning…
Ook al was Ăłnze droom soms een nachtmerrie, wij hadden toch nog geluk…
En dan was er die Oosters-Orthodoxe kerk. Wie had kunnen denken dat, na de val van de muur, Europa opnieuw verscheurd zou worden … langs confessionele grenzen, zoals ‘soennieten’ en ‘sjiieten’… (ook al staan de Grieken daar zelf wat buiten). Ongelofelijk…

We treffen onze beide naĂŻeve, jeugdige reizigers een maand later aan in Korinthe – niet alleen bekend uit de bijbel, maar ook omdat ik er leerde zwemmen, dankzij de zee. Maar we waren inmiddels op rantsoen, het geld was op. We leefden op brood, de verrukkelijke ‘Yaourti Me Meli’ en een overvloed aan abrikozen. Tijd voor de terugreis…
Alsof het niet op kon, beweerde de Joegoslavische conducteur onderweg dat onze kaartjes verlopen waren… “Skopje raus!”, schreeuwde hij, en: “Bezahlen mit Dollars…!”
Wat moesten we doen, we hadden geen geld…
Wat er daarna gebeurde lijkt nog steeds een verre nachtmerrie. Ik ben door de compartimenten gelopen om om geld te bedelen. Echt geen idee hoe we het terugbetaald hebben…
Dat de terugreis vervolgens een dag langer duurde door overstromingen in Oostenrijk, is dan nog maar een detail. Maar ook in die hoge nood, was de redding nabij…

Wij zaten in de coupĂ© met vier Limburgers … die nog jaren onze vrienden gebleven zijn, bij ons op de boot logeerden, en waarvan Ă©Ă©n ‘de kop van Klaaske’ uithieuw, die we nog steeds hebben staan.
De vierde, Job Creighton, kwam in de Sixties in Amsterdam tegenover onze boot wonen. En hij hielp me onlangs nog met De droom van de dwaze monnik, de uitgave ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van Maarten Houtman.

Het leven is vol kronkelwegen, en wij zitten vol kronkels…
Gelukkig vertelde Rien Heukelom ons vandaag dat volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten het niet langer de kronkels van onze hersenen zijn die ons bepalen – ‘Wij zijn ons brein’ – maar de kronkelingen van de darmen. Dus de Haruspex is in ere hersteld. Toch nog wat geleerd van onze klassieke opleiding…

Gelukkig nam een vriend ons het jaar daarop in zijn Eend mee op vakantie naar Noorwegen, zo konden van de de schrik en de hitte bekomen…

Als toegift Gift of Dreams, van de cd ‘Melos’ van de Duitse Anja Lechner en de Griek Vassilis Tsabropoulos, dat op dit blog al eerder is langsgekomen – deze keer met het accent op dromend in de wereld staan...


Absence | Panoramaas met Klaaske

Zes panorama’s van Texel 
… je kunt er allicht 3’34” aan besteden, ondertussen luisterend naar Kristjan Randalu [trailer van ECM Records]
[klik op de afbeelding om te vergroten]

Dag lieve Klaaske
jij die al zoveel jaren
mijn focus, mijn alibi,
mijn vanzelfsprekende aanwezigheid
bent en ik
ben nergens te zien
als hooguit een schaduw,
een hand voor de camera
een brandpunt van aandacht –

Je kijkt achter de koffie
wat er in de verte voorbijkomt,
een vlam in de avondgloed
een wereld die voorbijgaat
terwijl ik
de ruimte krom
het laatste licht vang
de leegte vul
heen en weer ga van jou naar de einder.

Panorama’s van Texel
in wijds perspectief
omdat de wereld zo klein is
jij hier bent Ă©n daar bent
ik alleen
maar naar jou kijk
from here to eternity
dag lieve Klaaske
ik van jou

Binnen bij Echte Bakker Timmer, Den Burgh, Texel.

Klaaske met rode das bij ondergaande zon.

Wei met schapen en een fietspad dat gewoon rechtdoor loopt…
Binnen bij het Torenrestaurant, met uitzicht op zee en vuurtoren.

Absence | Duinlandschap met vuurtoren achter het Torenrestaurant.

Strand met vuurtoren en Klaaske, met onze gezamenlijke schaduwen.