L’enfant du Sable | Kind van het zand

Vanaf mijn balkon, 28 februari 2019 6:59 [klik om te vergroten]

Wakker worden en niet weten waar je bent.
Zo voelt het soms als je muziekspeler op ‘shuffle’ staat en je een mix van je eigen muziek voorgeschoteld krijgt: verdwalen in je eigen muziek … waar ben ik … wie zijn dit – maar dat vraag je niet eens, je wil het gewoon niet weten…
Wat een genieten is het in een zo’n totaal onbekend universum…
En als het dan ook nog bij het begin van de dag is, met een maansikkel boven de rozevingerige dageraad, dan is het mysterie compleet…



Lost in space … hier begon de dag mee, onaardse klanken van Armin van Buuren.

Bij de volgende was de verwarring zo mogelijk nog groter: van wie is die ongelofelijke stem – een vrouwenstem? – die fuga van instrumenten… Je laat je meevoeren in het onbekende…
‘k Had echt geen idee wie het was, terwijl ik hem toch al jaren ken…
Helaas kan ik deze muziek niet in the blind presenteren, maar probeer er maar wel zo naar te luisteren. Het is onze shake v/d wake, waar we ook driehoog op de Ferdinand Bol heel blij mee waren…
Luister naar enfant du sable Dhafer Youssef, die als kind in zijn Tunesische dorp de roep voor het gebed mocht beoefenen…

 

Superlatieven…

Een even grote verrassing werd me door YouTube bereid, die na ‘l’Enfant du sable’ met de volgende video kwam…
Dit is in elk geval wĂ©l het geluid van een vrouw … maar ook een enfant du sable, die in het Arabisch zingt.  Ik kan me voorstellen dat violist P.J. Chabot voor haar op z’n knieĂ«n gaat… wat een stem, wat een ongenaakbare schoonheid…
Ik heb ze helaas net gemist… Orange Blossom stond met zangeres Hend Ahmed Hassan op 22 februari in het Muziekgebouw aan ’t IJ voor een 1200 koppig publiek. Ze werden daar op de website zo omschreven:

“Orange Blossom speelt een intrigerende mix van psychedelische rock a la Pink Floyd, klassieke Egyptische muziek zoals die van zangeres Oum Kalthoum en de postpunk a la Joy Division. De muziek van Orange Blossom heeft veel bekendheid verworven door het nummer ‘Ya Sidi’, bekend als titelsong van de Franse Netflix-serie Marseille.”

Genieten… Het wat ‘beschaafdere’ Ya Sidi vind je hier.

Enfant du sable Hend Ahmed Hassan, geflankeerd door Carlos Robles Arenas en  P.J. Chabot

Jan Garbarek, ‘Cloud Of Unknowing’

‘The Cloud of Unknowing’ is geen Oosterse mystiek, maar blijkt stevig verankerd te zijn in de Joods-Christelijke traditie – als je dat van een wolk tenminste kunt zeggen…
In de woorden van Alan Watts:
“There’s a very interesting mystical treatise of the 14th century, called ‘the Cloud of Unknowing’, showing how the highest form of prayer, contemplative prayer, was that in which all concept of God had been left behind. Where, in other words, one completely let go of clinging to God. And this was the supreme act of faith. So that you don’t any longer need an image, because this gets in the way of the reality.”

De 14e eeuw werd niet alleen bekend door de pest, maar ook door de talrijke mystici die ze voortbracht, zowel in Engeland als op het vasteland: in Duitsland Meister Eckart, in de Lage landen Jan van Ruusbroec en Geert Groote.
Geen Brexit voor mystici … maar dat was natuurlijk nog ruimschoots vóór de ‘Act of Supremacy’…
De Bijbelse achtergrond van de gedachte van de wolk, is de ‘donkere wolk’ die Mozes op de berg SinaĂŻ omgaf toen God tot hem sprak â€“ zodat hij Hem in duisternis ‘zag’.
Eerder mist dan mystiek dus.

Hier in inkijkje in pagina 23 van het exemplaar van The Cloud of Unknowing in de British Library. Bovenaan, beginnend met het initiaal ‘G’, staat de ‘Prayer on the Prologue’ (vergroot hiervoor de rechter afbeelding):

GOD, unto whom all hearts be open, and unto whom all will speaketh, and unto whom no privy thing is hid. I beseech Thee so for to cleanse the intent of mine heart with the unspeakable gift of Thy grace, that I may perfectly love Thee, and worthily praise Thee. Amen

[klik om te vergroten]
Detail van pag. 23 van ‘The Cloud Of Unknowing’
[klik om te vergroten]

De Shake v/d Wake is  Cloud of Unknowing  van het album ‘In Praise of Dreams’, dat saxofonist Jan Garbarek samen met de Armeens-Amerikaanse violiste Kim Kashkashian en de Frans-Afrikaanse drummer Manu KatchĂ© maakte:

Twee recensies van het album:

  • Het Muziekweb is positief: In Praise Of Dreams (2004) was Garbarek’s eerste cd sinds zes jaar en tevens zijn meest toegankelijke … Zijn warmste cd tot nog toe.
  • De recensie op BBC Music uit die tijd is vernietigend: â€œ… it doesn’t bear close listening and it doesn’t work too well as aural wallpaper either. I suspect the patience of even the most diehard Garbarek fan will be tested; as the rest of us fall asleep, we might reflect on the aptness of the album’s title…”

Maar oordeel zelf…


La Sepultura | Het graf

Vannacht voltrok zich beneden m’n raam, aan de voet van de flat aan de overkant, zo’n modeloperatie van de moderne samenleving. Waarschijnlijk was er een gaslek. Eerst zag ik een wit dekentje over de straat, dat schuim moest zijn. En er waren mannen in regenpakken, auto’s van Liander en een graafmachientje dat een diepe kuil groef waar de halve nacht in gewerkt is. In de loop van de nacht was alles verdwenen en de straat weer gemaakt.

Hoe anders is het leven in de vluchtelingenkampen van Polisario – het front ter bevrijding van de Westelijke Sahara – over de grens met Algerije… Ik zag troosteloze beelden van afval, resten van muren en nu en dan een magere geit, die getuigden van een uitzichtloos leven van bittere armoe in de woestijn. Toch hebben de Sahrawi’s die er leven ondanks alles hun eigen muziek, en zelfs een eigen ‘muziekschool’!

In 1998  ondernamen vier Europese producenten een moeizame reis naar de Sahara, mĂ©t hun opnameapparatuur, om traditionele en hedendaagse muziek van deze Sahrawi’s op te nemen – het is de geuzennaam van de oorspronkelijke bewoners van de Westelijke Sahara. Zij trokken weg voor de invasie door Marokko in 1975 en vestigden zich in de Arabische Democratische Republiek Sahara. Of voerden samen met Polisario een guerrilla-oorlog.
De vier: LuĂŹs Delgado, Alberto Gambino, Zazie Wurr en Manuel DomĂŹnguez, reisden naar locaties in Algerije en brachten 14 dagen door tussen Rabouni, Dakhla, Es Semara – Sahrawi-vluchtelingenkampen – en voltooiden hun opnames in Madrid. Ze namen een aantal van de beste muzikanten uit de Westelijke Sahara op, en documenteerden de benarde toestand van de Sahrawi met foto’s en videobeelden.
Het resultaat was Sahrauis: The Music Of The Western Sahara, een album van drie cd’s, waaronder ‘A Pesar de Las Heridas’ (Ondanks alle wonden), liedjes van Sahrawi-vrouwen. EĂ©n van de tracks daarvan, La Sepultura (het Graf), staat ook op Desert Blues (dat ik al eens eerder besproken heb). Het wordt gezongen door de verder onbekende Teita Leibid, met de Spanjaard LuĂ­s Delgado op e-bow guitaar (hij is een van de vier producers).

Deze LuĂ­s Delgado wordt op het Muziekweb een van de meest veelzijdige musici in Europa genoemd:

“Hij is multi-instrumentalist, componist en producent en voelt zich thuis in uiteenlopende muziek-werelden; van Andalusische rock via oriĂ«ntaalse en etnische fusion tot traditionele en middeleeuwse muziek.
Delgado staat bovenal bekend als expert op het gebied van de authentieke muziek in Al-Andalus; de muziek die klonk in de periode dat de Arabieren in Spanje verbleven. Zijn specialisme in de Moorse cultuur vind je terug in zijn muziek. Delgado houdt ervan om de klank van originele Arabische instrumenten te mixen met ambient-geluiden die gemaakt worden op eigentijdse digitale instrumenten.”

Ik hoop nog op hem terug te komen.

Shake v/d Wake is kora speler Toumani DiabatĂ©, een Malinese griot die wereldberoemd is geworden. Je hoort hem hier tijdens een live session met zijn zoon Sidikitijdens het festival van Glastonbury in 2014.
Onwillekeurig dacht ik dat ik Bach hoorde…

De Innerlijke Glimlach van de meester

Maarten Houtman

Kijk, ik heb hierboven ‘meester’ niet met een hoofdletter geschreven. Maarten had zo’n hekel aan die kwalificatie… Alsof je mĂ©Ă©r bent – zelfs meer dan meer: meest-er.

En dan denk ik: wat is de wereld toch dom…
Toen ik pas op het Facebook ‘Vrienden van Maarten Houtman‘ (32 leden) een annonce plaatste voor onze nieuwe serie Meester Okada en het geheim van de adem (met vijf sessietoespraken van Maarten), zag ik daar toevallig een door Facebook ‘voorgesteld groep’ verschijnen, met de naam ‘Breath, you are online’, fans van de ‘Philosophy & Practice’ van Thich Nhat Hanh (141.902 leden).
Nou heb ik indertijd een ’trauma’ opgelopen aan Thich, dus met mij kun je niet rekenen. Ik maakte hem in de tachtiger jaren een weekend mee in Meditatiecentrum De Kosmos, waar hij bij ons werkgroepje kwam zitten. Hij begon z’n onderricht, tot iemand ouder gewoonte getrouw in een schriftje begon te schrijven. Waarschijnlijk zag ik zijn mond vertrekken en nam uit solidariteit ook maar een blaadje papier. Je begrijpt, ik kreeg de volle laag, “dat je niet tegelijk kon luisteren en schrijven” (zo’n typisch Zen geloof). En dat gebeurde met een snauw.
Ik wist genoeg: dit was een man van regels en voorschriften – weg ermee!

Ik kan er niets aan doen: Maarten hĂ­Ă©ld gewoon van je… En natĂșĂșrlijk kreeg je wel eens iets te horen, of een bui, maar nóóit zo.
Hij heeft me Ă©Ă©n keer de huid vol gescholden – op m’n antwoordapparaat. Daarvóór had hij me in het verpleeghuis, waar hij toen lag, verteld dat hij en Hanna hun zelfstandigen AOW verloren hadden toen ze uiteindelijk toch getrouwd waren… En ik had daar heel laconiek op gereageerd, zo van ‘dat het wel mee zou vallen…’
“Ik wist er geen donder van,” riep hij me toe op m’n antwoordapparaat, en zo nog het een en ander meer. Toen ik de volgende keer daar bij hem op bezoek kwam, zei hij huilerig “dat het hem zo speet…” Ik voelde nog mijn boosheid, maar moest tegelijk lachen.

Maar mensen, luister naar het ongelofelijk vervolg van dit verhaal.
Tien jaar later overkwam Klaaske en mij precies hetzelfde – in dit geval pakte de UWV ons als getrouwden onze zelfstandige AOW af, ondanks het feit dat we apart woonden, ze wilden ons zelfs een naheffing van tienduizenden euro’s opleggen… Onze wereld verging, Klaaske lag stuiterend in haar bed, en ik was ook flink geschokt – maar moest ergens diep vanbinnen ook onbedaarlijk lachen…
Hoe is het in godsnaam mogelijk, hoe kunnen dingen, diepe belevenissen, als door een blikseminslag zĂł bij elkaar komen… Dan denk je: dit is geen toeval, dit is het wikkende lot, karma… In elk geval was je voorbereid. En verloor je geloof in het leven, je vreugde niet…
Alsof Maarten ons die keer gewoon had willen waarschuwen… Je kunt erom lachen, ik geloof daarin.

Maarten heeft ons nooit Ă©Ă©n regel, Ă©Ă©n voorschrift gegeven!!! … behalve dat je zelf moest ontdekken… DĂĄĂĄr hamerde hij op, of je hem geloofde of niet – “geloof mij niet,” riep hij dan, “ontdek zĂ©lf!”

Abida Parveen – haar mocht ik ook een keer meemaken, in het Muziektheater, samen met Rien op het rolstoel balkon. Ik heb daar toen lekker staan shaken…
Want dit is de Shake v/d Wake ,ga er maar eens lekker op dansen…



Ik ontdekte op de prachtige website van Parveen deze geweldige video, gezongen in het Sindhi, haar moedertaal. En ook deze karakteristieke foto (zie eronder). 

Abida… [klik om te vergroten]